“วินัยสร้างชีวิต สามมิตรเดินตามแนวคิดความพอเพียง”
รู้จักกับ บริษัท สามมิตรมอเตอร์ส แมนูแฟคเจอริง จำกัด (มหาชน)
บริษัท สามมิตรมอเตอร์ส แมนูแฟคเจอริง จำกัด (มหาชน) ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2502 โดยดําเนินธุรกิจผลิตแหนบรถยนต์แห่งแรกของประเทศไทย ต่อมาได้จดทะเบียนเป็นบริษัท จำกัด ในปี พ.ศ.2510 เพื่อประกอบธุรกิจผลิตชิ้นส่วนตัวถังรถยนต์และรถบรรทุกสําหรับโรงงานผู้ประกอบรถยนต์แล้วจึงได้พัฒนามาสู่การผลิตและจําหน่ายพาหนะ เพื่อการขนส่งของตนเองภายใต้แบรนด์ “สามมิตร” ได้แก่ รถดัมพ์ รถพ่วง
รถกึ่งรถพ่วง รถบรรทุกออกแบบพิเศษสำหรับใช้งานเฉพาะด้าน และผลิตชิ้นส่วนสำหรับใช้ในรถดัมพ์ รถพ่วง และรถกึ่งรถพ่วง เพื่อจำหน่ายให้แก่ผู้ประกอบการรายอื่นด้วย ในการดำเนินธุรกิจของบริษัท สามมิตรมอเตอร์สฯ ได้มีความตั้งใจแน่วแน่ในการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ และผลิตสินค้าที่ดี มีคุณภาพได้มาตรฐานตามวิสัยทัศน์ของบริษัทฯ ที่จะไปสู่การเป็น “One Stop Logistics Solution Provider” โดยเน้นการสร้างความคุ้มค่าให้กับลูกกค้า และสนองตอบต่อแนวพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง ที่มุ่งเน้นการพึ่งพาตนเองสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน ผู้บริหารของบริษัทฯตระหนักดีว่า ต้นทุนของผู้ประกอบการภาคขนส่งนั้นสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง บริษัทฯ จึงมุ่งมั่นวิจัยและพัฒนาสินค้าในกลุ่มพลังงานทางเลือก เพื่อช่วยลดภาระ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ของผู้ประกอบการและสนับสนุนภาคการเกษตร ที่นับได้ว่าเป็นกลุ่มประชากรแกนหลักของประเทศอันมีส่วนช่วยให้เศรษฐกิจโดยรวมของประเทศเติบโตอย่างมั่นคง
ปัจจุบันบริษัทสามมิตรมอเตอร์สแมนูแฟคเจอริง จำกัด(มหาชน) มีฐานโรงงานการผลิตในเขตพื้นที่จังหวัดสมุทรสาคร 4 แห่ง คือ 1) สํานักงานใหญ่ ตั้งอยู่เลขที่ 39 หมู่ที่ 12 ถนนเพชรเกษม ตําบลอ้อมน้อย อําเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร 2) โรงงาน SMM5 ตั้งอยู่ที่ 85 หมู่ที่ 3 ถนนเศรษฐกิจ ตําบลอ้อมน้อย อําเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร 3) โรงงาน SMT ตั้งอยู่ที่ซอยสวยสมพล ถนนเศรษฐกิจ 1 ตําบล อ้อมน้อย อําเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร และ 4) โรงงาน SMS ตั้งอยู่ที่ซอยวิรุณราษฎร์ ถนน เศรษฐกิจ 1 ตําบลอ้อมน้อย อําเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร โดยโรงงานทั้ง 4 แห่งตั้งอยู่ในพื้นที่ใกลเคียงกัน มีพนักงานที่ปฏิบัติงานทั้ง 4 แห่ง รวมทั้งสิ้นประมาณ 2,000 คน พนักงานส่วนใหญ่เป็นผู้ชายและเป็นคนไทย มีพนักงานที่เป็นคนต่างด้าวในสายงานผลิต ไม่เกินร้อยละ 10 ที่นี่จะทำงานจันทร์ – เสาร์ สำหรับวันเสาร์นั้น จะมีการสลับให้พนักงานหยุดเสาร์เว้นเสาร์
แนวทางการสร้างองค์กรแห่งความสุขด้วย Happy 8
สำหรับแนวทางการดำเนินธุรกิจของบริษัท สามมิตรมอเตอร์สแมนูแฟคเจอริง จำกัด (มหาชน) ผู้บริหารได้ดำเนินตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่มุ่งเน้นการพึ่งพาตนเองเป็นหลัก จึงมีการส่งต่อแนวทางดังกล่าวไปสู่การบริหารงานด้านทรัพยากรบุคคลด้วยเช่นกัน โดยการส่งเสริมให้พนักงานดำเนินชีวิตแบบพอเพียง อยู่ทำงานร่วมกันแบบพี่น้อง มีระบบการสอนงาน การช่วยเหลือกัน ไม่แบ่งแยก ส่งเสริมบรรยาการการอยู่ร่วมกันแบบครอบครัว
ในช่วงปี 2558 ผู้บริหารได้มีโอกาสรับทราบแนวทางการสร้างองค์กรแห่งความสุข (Happy Workplace) ซึ่งสอดคล้องกับนโยบายขององค์กร ท่านจึงส่งเสริมให้ทีมงานได้ไปศึกษาเรียนรู้กระบวนการสร้างสุขตามแนวทาง Happy 8 เพื่อนำมาปรับใช้ในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตพนักงานให้ดีขึ้น หลังจากนั้นบริษัทก็ได้ประกาศเป็นนโยบายหลักขององค์กร ในการมุ่งไปสู่การเป็นองค์กรแห่งความสุข โดยดำเนินการควบคู่ไปกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้พนักงานได้ทำงานอยู่ในองค์กรอย่างมีความสุข และมีคุณภาพชีวิตที่ดีตามมิติความสุขทั้ง 8 ด้าน จึงพัฒนาเป็นโครงการ “สามมิตรสร้างสุข สร้างสังคมสันติสุข” อย่างเป็นทางการ
กระบวนการดำเนินงานขององค์กร
ภายใต้นโยบายการส่งเสริมความสุขของคนในองค์กร โดยขับเคลื่อนผ่านโครงการ “สามมิตรสร้างสุข สร้างสังคมสันติสุข” นั้น ได้กำหนดประเด็นการดำเนินงานไว้ 3 ด้าน ประกอบด้วย ด้านที่ 1 การสร้างสุขในที่ทำงาน (Happy Workplace) ด้านที่ 2 ด้านคุณภาพชีวิตในการทํางาน (Quality of work life) ด้านที่ 3 ด้านตอบแทนสู่สังคม (Cooperate Social Responsibility: CSR) จากนโยบายได้นำไปสู่การปฏิบัติ คณะทำงานโครงการได้ดำเนินการจัดทำโครงการและกิจกรรมต่าง ๆ หลายรูปแบบ โดยมีเป้าหมายคือเพื่อให้ตอบโจทย์นโยบายดังกล่าว
สำหรับองค์ความรู้ในการดำเนินงานนั้น ทีมงานได้รับการสนับสนุนจากภาคีเครือข่ายของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) แล้วนำแนวทางดังกล่าวมาปรับใช้เพื่อให้เหมาะกับบริบทขององค์กร โดยพัฒนาเป็นกิจกรรมด้านต่าง ๆ ที่ช่วยส่งเสริมคุณภาพชีวิตพนักงาน ส่งผลให้ที่ทำงานเป็นที่ที่น่าอยู่ และสร้างความสมานฉันท์กับชุมชนได้อย่างลงตัว
กิจกรรม Morning Exercise ดำเนินการในช่วงเช้าก่อนทำงาน ซึ่งมีรูปแบบการทำที่หลากหลายโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างบรรยากาศในการทำงานร่วมกันเป็นทีม ให้พนักงานได้เกิดการผ่อนคลาย และมีความพร้อมในการทำงาน นอกจากเรื่องร่างกายแล้ว ทีมงานยังนำหลัการพัฒนาจิตมาปรับใช้ในช่วงนี้ด้วยการเจริญสติและแผ่เมตตา ช่วงท้ายของการทำกิจกรรมก็ได้มีการให้ความรู้ สร้างความตระหนักกับเรื่องการดูแลสุขภาพของตนเอง ส่งเสริมให้เกิดวินัยในการดูแลตัวเองและในการทำงาน ถือว่าเป็นการใช้เวลาก่อนเริ่มงานได้อย่างคุ้มค่า
นอกจากนี้บริษัทฯ ยังมีความห่วงใยพนักงานบางส่วนที่เกี่ยวข้องกับกับปัจจัยเสี่ยง เช่น เหล้า บุหรี่จึงได้มีการรณรงค์ส่งเสริมให้พนักงาน ลด ละ เลิกการดื่มเหล้า การสูบบุหรี่ ตลอดระยะเวลาสองปีที่ทีมงานได้ดำเนินการมา ทำให้พนักงานที่เข้าร่วมโครงการส่วนหนึ่งสามารถเลิกเหล้า เลิกบุหรี่ได้ และได้กลายมาเป็นบุคคลต้นแบบในการดูแลสุขภาพ โดยส่งเสริมให้มีการทำกิจกรรมอย่างอื่นแทรกเข้ามาแทน เช่น จัดให้มีการแข่งขันกีฬาภายใน การร่วมกับหน่วยงานภายนอกในการนำพนักงานไปวิ่งเพื่อการกุศล ทำให้เกิดสังคมใหม่ ที่ไม่ยุ่งเกี่ยวกับเรื่องเหล้าบุหรี่ สร้างวินัยในการดูแลสุขภาพอย่างจริงจัง ทำให้สุขภาพดีขึ้น ประหยัดค่าใช้จ่ายได้มากขึ้น
นอกจากนี้บริษัทยังส่งเสริมให้พนักงานดำเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง รู้จักกิน รู้จักใช้จ่าย รู้จักพอประมาณ จึงจัดทำโครงการลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ โดยสนับสนุนให้พนักงานทำการเกษตรในพื้นที่ว่างข้างบริษัท ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการปลูกผักสวนครัว การเลี้ยงปลา เลี้ยงกบ การทำสบู่ น้ำยาล้างจาน ผงซักฟอกใช้เอง ทั้งนี้เพื่อให้เกิดกิจกรรมที่หลากหลายกระจายให้ครอบคลุมทุกกลุ่มคน นอกจากนี้ยังจัดให้มีตลาดนัดขึ้นภายในบริษัท ใช้ชื่อโครงการว่า “ตลาดนัดสามมิตร” ซึ่งจะมีจัดทุกวันที่ 15 ของเดือนเปดโอกาสให้พนักงานหรือผู้ผลิตภายนอกได้นําสินค้ามาจําหน่ายในราคาถูกให้กับพนักงาน ช่วยส่งเสริมให้เกิดบรรยากาศที่ผ่อนคลายและพนักงานได้ประโยชน์จากจับจ่ายสินค้าในราคาที่ถูกกว่าท้องตลาด
นอกจากที่กล่าวมานี้ ก็ยังมีอีกหลายกิจกรรมที่องค์กรแห่งนี้ได้ดำเนินการ โดยมีเป้าหมายที่สำคัญ คือการสร้างบรรยากาศของการอยู่ร่วมกันแบบครอบครัว และรู้จักใช้ชีวิตบนวิถีแห่งความพอเพียงตามแนวพระราชดำริ ซึ่งถือเป็นหัวใจหลักในการขับเคลื่อนธุรกิจของสามมิตรมอเตอร์ฯ
ผลลัพธ์การดำเนินงาน
ผลจากการดำเนินโครงการต่าง ๆ ตามนโยบายหลักของผู้บริหาร พบว่าช่วยลดปัญหาด้านการประชาสัมพันธ์ข้อมูลข่าวสารจากผู้บริหารไปยังพนักงาน ผ่านกิจกรรม Meeting Morning ทุกเช้าวันอังคาร ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวได้เปิดโอกาสให้ผู้บริหารโรงงานและบคุลากรจากฝ่ายต่าง ๆ ได้มาพบปะและแจ้งข่าวสารให้กับพนักงานโดยตรง แทนการสื่อสาร ผ่านหัวหน้าส่วนงานในแต่ละระดับซึ่งอาจเกิดความผิดพลาดได้ เป็นการส่งเสริมบรรยากาศด้านการสื่อสารในระดับต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี เป็นการลดช่องว่างระหว่างผู้บริหารและพนักงาน ต่างฝ่ายต่างเข้าใจกันมากขึ้น ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อกำลังใจของคนทำงาน
นอกจากนี้กิจกรรมหลายอย่างที่ได้ดำเนินการยังส่งเสริมการมีวินัย การใช้ชีวิตบนฐานของเศรษฐกิจพอเพียง ก่อเกิดเป็นสังคมใหม่ที่ใส่ใจสุขภาพกันมากขึ้น มีการเอื้อเฟื้อ มีการแบ่งปันกันมากขึ้น ส่งผลถึงบรรยากาศของการทำงานที่เข้าใจกันและกันมากขึ้น เมื่อคนทำงานด้วยบรรยากาศลักษณะนี้ แน่นอนว่าประสิทธิภาพการทำงานก็ย่อมดีขึ้นตามไปด้วยเช่นกัน
บทเรียนการดำเนินงาน
บริษัท สามมิตรมอเตอร์สแมนูแฟคเจอริง จำกัด (มหาชน) มีรูปแบบกระบวนการดำเนินงานส่งเสริมความสุข และการส่งเสริมคุณธรรมอย่างชัดเจน ทั้งนี้เกิดจากความเข้มแข็งของทีมงานที่ได้ดำเนินการอย่างเป็นระบบ แต่ปัจจัยสำคัญที่สุดคือการสนับสนุนของผู้บริหาร เริ่มตั้งแต่เรื่องของการกำหนดนโยบายในการดูแลคนขององค์กร ส่งต่อไปสู่ทีมงาน รวมทั้งการเปิดโอกาสให้ทีมงานได้ฝึกฝน เรียนรู้ และพัฒนาตนเองให้สามารถประยุกต์ใช้องค์ความรู้ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องมาปรับให้เหมาะกับบริบทของคนในองค์กร นอกจากนี้การสนับสนุนของภาคีเครือข่ายก็มีส่วนสำคัญในการพัฒนาองค์กรให้เป็นองค์กรต้นแบบด้านการส่งเสริมวินัยพนักงานและรู้จักใช้ชีวิตอย่างพอเพียง
รูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตขององค์กรแห่งนี้ ได้ก่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ที่สำคัญ คือการสร้างระบบการทำงานที่ต้องออกแบบให้เกิดการเชื่อมโยงกันทั้งหมด เพื่อให้สอดรับกับวัฒนธรรมองค์กรของคนในองค์กร โดยพยายามส่งเสริมในด้านวินัยให้มีการปฏิบัติกันอย่างต่อเนื่องจนกลายเป็นนิสัย และผสมกลมกลืนกับวิถีชีวิตของคนในองค์กร สุดท้ายก็จะกลายเป็นวัฒนธรรมองค์กรที่เข้มแข็ง